انواع اعاده حیثیت

برخی مواقع شرایطی پیش می آید که شخصی تحت عنوان متهم مورد تعقیب قضایی قرار گرفته و یا حتی به مدتی ناچارا بازداشت شود . اما پس از گذشت مدتی و تکمیل روند تحقیقات دادگاه به این نتیجه برسد که فرد مورد نظر بی گناه بوده است . در این قبیل موارد البته که هیچ گونه سوء سابقه ای برای فرد در نظر گرفته نمی شود اما ممکن است دیگر اعتبار و احترام اولیه را در جامعه و محل کار خود نداشته باشد بنابراین برای پیشگیری از چنین وضعیتی ، به جستجوی وکیل بپردازید .
به همین دلیل قانون ، راه حلی به نام « اعاده حیثیت » را پیش بینی نموده تا فرد بتواند آبرو و شرف خود را برگردانده و به این ترتیب خسارت مادی آن شخص جبران شده و همچنین منزلت اجتماعی او نیز برگردد .

در چه مواقعی می شود اعاده حیثیت کرد ؟

انواع اعاده حیثیت شرایطی دارد که در صورت تحقق آن ها می توان مطالبه خسارت کرد . در ادامه به چندین شرط اشاره می کنیم :
ـ اگر به خاطر شکایت دروغین یک شخص به فرد دیگری ضرر مادی یا معنوی وارد شده باشد ، شخص این امکان را دارد که با ثابت کردن زیان های وارد شده به خود و با معرفی فرد وارد کننده ضرر به دادگاه در حالتی که حکم دادگاه به نفع او صادر شود خسارات خود را درخواست کند .
ـ اگر اثبات گردد که قاضی دادگاه با هدف و به شکلی عمدی در رسیدگی به پرونده شخص کوتاهی کرده است .
ـ اگر اثبات گردد که به دلیل اشتباه قاضی در تفسیر قانون ، یا تطبیق قانون با موضوع به شخص دیگری زیان وارد شده است .
ـ اگر ثابت گردد که قاضی قصوری انجام نداده و ضرر وارد آمده به فرد به دلیل ابهام یا سکوت قوانین در مورد آن موضوع اتفاق افتاده است ؛ دولت جمهوری اسلامی ایران بایستی ضرر وارد شده به شخص را جبران کند .
ـ چنانچه مامورین قضایی بر خلاف قانون فرد را بازداشت کنند یا برای او قرار مجرمیت صادر کرده و یا تحت تعقیب قضایی قرار دهند ؛ به مجازات انفصال همیشگی از خدمات قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت ۵ سال محکوم خواهند شد .

مجازات اعاده حیثیت

اعاده حیثیت تنها هنگامی عنوان می گردد که اثبات گردد فرد شکایت کننده نیت وارد کردن ضرر و از بین بردن آبروی طرف دیگر را داشته است .
ممکن است فردی از شخص دیگری شکایت کرده و در انتها در دادگاه پیروز نشده و طرف مقابل تبرئه شود . شخص تبرئه شده در حالتی می تواند اعاده حیثیت کند که اثبات کند ، شاکی جهت از بین بردن اعتبار و آبروی او شکایت کرده است .
اگر شخص تبرئه شده بتواند سوء نیت شاکی را اثبات کند ، شاکی به مجازات یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد .

نشر اکاذیب و اعاده حیثیت

اگر فردی دروغی را از طریق رسانه ، جراید یا در برابر عموم مردم به شخص دیگری نسبت دهد به شکلی که از این راه به او ضرر و زیان برساند می توان شکایت اعاده حیثیت را از او کرد و به مجازات دو ماه تا دو سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد .

انواع اعاده حیثیت کدام هستند ؟

اعاده حیثیت در اجتماع

اشخاصی می توانند درخواست اعاده حیثیت کنند که مرتکب جرمی نشده باشند و بی گناهی آن ها برای دادگاه اثبات شده باشد . افرادی که جرمی مرتکب شده و به خاطر ارتکاب جرم از بعضی از حقوق اجتماعی خود محروم گشته اند ، نمی توانند پس از اتمام مجازات خود ، مطالبه اعاده حیثیت از دادگاه کنند . جهت اعاده حیثیت و شرافت اشخاص ، آگهی در رسانه ها و روزنامه ها منتشر می گردد که نشان دهنده صحت اعتبار معنوی این افراد خواهد بود .

اعاده حیثیت در محل کار

برای کارمندان ادارات یا مستخدمین افراد که در هنگام خدمت مرتکب تخلف اداری ، انضباطی یا انتظامی شده اند کاربرد دارد . تنبیه هایی نظیر تنزل رتبه یا کاهش حقوق در نظر گرفته شده است . جهت از بین بردن آثار این قبیل محکومیت ها ، اعاده حیثیت اداری و انتظامی پیش بینی شده است .
ـ اعاده حیثیت قانونی : علاوه بر این که برای مرتکبین برخی از جرائم مجازات در نظر گرفته می شود ممکن است به عنوان مجازات تبعی این افراد ، از برخی از حقوق اجتماعی نیز در مدت مشخص محروم شوند . اعاده حیثیت قانونی به این معنا است که پس از گذشت مدت مذکور این افراد می توانند بدون حکم مرجع قضایی از حقوق محروم شده خود استفاده کنند .

اعاده حیثیت قضایی

هنگامی که فرد ؛ علیرغم تعقیب قضایی و چه بسا بازداشت ، تبرئه می شود . در این صورت می تواند از دادگاه درخواست اعاده حیثیت داشته باشد .

اعاده حیثیت خاص

برخی مواقع فردی به خاطر اشتباهات خود مرتکب جرم های متعددی شده و به حیثیت و آبروی خود صدمه وارد می کند . این فرد پس از تحمل مجازات قانونی خود باید خود را اصلاح و حیثیت و آبروی از دست رفته را باز گرداند.

اعاده حیثیت عام

برخی مواقع ضرر و زیانی که به آبرو و شرافت فرد وارد می شود ؛ به خاطر تهمت یا افترای دیگران یا اشتباهات قاضی رخ می دهد . به همین دلیل این فرد ، این امکان را دارد که با درخواست اعاده حیثیت از دادگاه ضرر و زیان مادی و معنوی وارد شده را درخواست و حیثیت و آبروی خود را برگرداند .
امروزه با آگاهی مردم نسبت به حقوق شهروندی خود ، میزان شکایت های مرتبط با اعاده حیثیت بیشتر شده است . اگر تصمیم به اقدام قانونی در این زمینه دارید بهتر است در ابتدا از یک  مشاوره حقوقی دریافت کنید و پس از آن اقدام مقتضی را انجام دهید.